رودخانه های منطقه مدیترانه
ترکیه
سواحل مدیترانه در ترکیه در طول سال لذت نور آفتاب، دریای شفاف و فیروزه ای و شن های طلایی رنگ را به شما ارمغان میدهد. اما با این حال اینجا امکاناتی بیش از یک دهکده دریایی و پلاژ را به شما ارائه میدهد. این منطقه دارای تاریخ غنی است که هزاران سال میزبان بسیاری از شهرهای باستانی و تمدن ها بوده است. با دیدن زیبایی طبیعی بی نظیر کوه های پوشیده از برف ، رودخانه های باشکوه ، جنگل های وسیع کاج و سرو و دره های عمیق میتوانید پی به جذابیت بی پایان این منطقه ببرید.
شکوه از کوه های توروس به دریای مدیترانه سرازیر می شود! رودهای بزرگ و کوچک زیادی در منطقه مدیترانه وجود دارد. جهت جریان آب گاهی اوقات آنها را به آبشارهای چشمگیر تبدیل می کند. این منابع طبیعی آب؛ فرصت استفاده از هوای خنک ، انجام ورزش های آبی و دور شدن از هیاهوی شهر را فراهم می کند. برخی از این رودخانه ها عبارتند از: سیهان ، جیحان ، گوکسو ، رود کوپرولو ، رود اشن ، رود دمره ، رود دودن (و البته آبشارهای دودن) ، رود ماناوگات ، آکسو و ...
رودخانه اشن
رود اشن به طول ۱۲۰ کیلومتر (که در دوران باستان به آن زانتوس گفته می شد) از وسط منطقه سیدی کمر عبور می کند. این شهر زیبایی طبیعی منحصر به فرد خود را به شهری باستانی به همین نام (یعنی زانتوس) بخشیده است. این رودخانه امکان انجام رفتینگ در بیشتر فصول سال را در دره ساکلی کنت فراهم میکند. این رودخانه برای سایر ورزش های آبی مانند قایق رانی نیز مناسب است.
زانتوس شهری در لیکیای باستان است و موقعیت شهر با منطقه ای که امروز کینیک در آن قرار دارد مطابقت دارد. با این حال ، در منابع باستان، زانتوس کاملاً مترادف با لیکیا بود. منطقه باستان شناسی لتون در امتداد رودخانه بین کاش و فتحیه، در حدود چهار کیلومتری جنوب زانتوس واقع شده است. این منطقه ها نشان می دهد که سنت های لیکیان و تأثیر یونان باستان، به ویژه در مراسم تشییع جنازه، با یکدیگر ادغام شده اند.
پاتارا که در دهانه رودخانه زانتوس بر روی دریا قرار گرفته و توسط تپه ها و دره های سرسبز احاطه شده است، از گذشته تا به امروز مکانی ایده آل بوده است. در گذشته ، این شهر دارای یک بندر طبیعی بود و سرنوشت آن به دریا ، جزر و مدها و وضعیت جریان آب گره خورده بود. این جزر و مدها همانطور که امروز هم بسیاری از گردشگران را به سوی کشف پاتارا جذب میکند، پای بسیاری از روشنفکران، رهبران و روحانیون را به پاتارا باز کرده است.
کوپروچای
به اسم کوپرولو هم شناخته می شود.
کوپروچای رودخانه ای در آنتالیا است که به مدیترانه می ریزد. این رودخانه با دره های باریک و عمیقی که دارد از دل کوههای توروس در منطقه کوپرو چای که واقع در حوالی سوتچولر شهر اسپارتا میباشد عبور کرده و در نزدیکی سریک به مدیترانه می ریزد. مساحت حوزه آن ۲۳۵۷ کیلومتر مربع ، جریان آب سالانه آن ۳۰۶۵ هکتار متر مربع ، طول آن ۱۷۸ کیلومتر و ارتفاع سرچشمه آن از سطح دریا ۲۱۵۱ متر است.
کوپروچای در دوران باستان به یوریمدون معروف بود و این جریان از اهمیت مهمی در تاریخ برخوردار بود. در سال ۴۶۰ قبل از میلاد ، ژنرال کیمون اهل آتن نیروی عظیمی از سربازان پارسیان را که با کشتی های بزرگ به سمت غرب حرکت می کردند را در دهانه این رودخانه شکست داد (نبرد یوریمدون). دو جنگ زمینی و دریایی در یک روز انجام شد و ژنرال کیمون ۲۰۰ ناوگان فنیقیان را تصرف کرد. در سال ۱۹۰ پیش از میلاد ، ناوگان رومی به رهبری لوسیوس آمیلیوس رگیلوس ناوگان سلوکیان آنتیوخوس سوم بزرگ را به رهبری هانیبال در کنار رودخانه شکست داد. استرابون از دریاچه ای در دهانه رودخانه به نام کاپریاس نام می برد، اما منطقه مورد بحث امروز یک شوره زار است. با توجه به متون رومی، پلیوریمدون که قدمت آن به دوره سلجوقیان می رسد بر روی رودخانه آسپندوس قرار دارد. این رودخانه بهنگام عبور از مناطق بالا در وسط جاده باستانی سلگه به یک پل رومی دیگر در دره یوریمدون منتهی میشود.
کوپرو چای که دره کوپرولو را تشکیل داده، امروزه به عنوان یکی از بهترین مکانهای ترکیه برای رفتینگ شناخته می شود.
رودخانه ماناوگات
ماناوگات در شرق مرکز شهر آنتالیا واقع شده است. منطقه ماناوگات هم سواحل و هم قسمتهای پایین رودخانه ماناوگات را پوشانده است. رودخانه ماناوگات ، از دامنه های شرقی کوههای توروس درغرب و از جنوب با لایه رسوب شده حدود ۹۰ کیلومتری و سپس از بالای آبشار ماناوگات سرچشمه می گیرد و به دشت ساحلی مدیترانه می ریزد. غارهای زیادی در منطقه آبیاری رودخانه وجود دارد و جالب ترین آنها غار آلتین بشیک است. حداکثر جریان آب رودخانه ماناوگات ۵۰۰ متر مکعب در ثانیه و متوسط آن ۱۴۷ مترمکعب بر ثانیه است. دو سد بر روی رودخانه وجود دارد: سد اویما پینار و سد ماناوگات.
منطقه ماناوگات مهمترین مکان در حاشیه رودخانه است. مرکز ماناوگات تقریباً ۵/۳ کیلومتر با سواحل مدیترانه فاصله دارد. شمال ماناوگات پوشیده از جنگلهای انبوه است و توسط کوههای زیبای توروس احاطه شده است. انواع مختلفی از محصولات ، میوه ها ، سبزیجات و گلها در این دشتهای حاصلخیز رشد می کنند. رودخانه ماناوگات؛ پر از ماهی کپور ، ماهی قزل آلا ، سومون و خارچنگ آب شیرین است. آبشارهای بزرگ و کوچک رود ماناوگات مکان های بسیار پرطرفداری هستند.
رودخانه سیهان
طول رودخانه سیهان ۸۵۰ کیلومتر است. از کوههای توروس مرکزی در جنوب سیواس سرچشمه می گیرد، از آدانا می گذرد و به مدیترانه می ریزد. رودخانه سیهان دارای دو انشعاب بزرگ است: رودخانه های زامانتی و گوکسو. چندین سد برق آبی در رودخانه وجود دارد: سدهای یدی گزه ، چاتالان و سیهان. از رود سیهان همانند رودخانه جیحان، برای آبیاری مزارع پنبه در منطقه چوکوروا استفاده می شود. امروز برنامه ها و گفتگوهایی در مورد صادرات آب اضافی این دو رودخانه به اسرائیل و برخی از کشورهای خاورمیانه و اردن در حال رایزنی می باشد. بهترین مکان برای لذت بردن از رودخانه سیهان آدانا می باشد. در منطقه سد و دریاچه سیهان در شمال شهرکه دارای مسیرهای پیاده روی دارای سایه ، باغ های دارای چایخانه و رستوران های واقع در نقاط خنک می توانید از گرمای زیاد در امان باشید. هنگام غروب آفتاب، می توانید از منطقه ی آرام و پر پیچ و خم رودخانه که با چراغ های نورانی احاطه شده، شهر را تماشا کنید. بازدید کنندگان همچنین می توانند بناهای تاریخی را در مرکز شهرکه نشانگر پیشینه باستانی آن منطقه می باشند، مشاهده کنند. تاش کوپرو به طول ۳۱۰ متر که توسط هادریان ساخته شده و توسط ژوستینیان تعمیر شده ، در امتداد رودخانه سیهان قراردارد و شهر را به دو قسمت تقسیم می کند، تنها ۱۴ طاق از ۲۱ طاق اصلی پا برجاست.
رودخانه جیحان
رودخانه جیحان که در دوران باستان به عنوان پیراموس شناخته می شد، ۵۰۹ کیلومتر طول دارد. این رود از نزدیکی البستان، در شرق منطقه سرچشمه گرفته و از کوههای توروس در نزدیکی قهرمان مرعش و از منطقه آدانا – چوکوروا که برای آبیاری مزارع پنبه استفاده می شود گذر کرده و پس از عبور از خلیج اسکندرون به مدیترانه می ریزد. منبع سرچشمه این آبها از رودخانه های سوغوتاو و خرما میباشد و شاخه های آن به دره های آکسو، چاکور، سوساس و چپرجه میرود. جریان آب رودخانه جیحان در ماههای نوامبر و دسامبر به دلیل بارندگی و ذوب شدن برف در بهار در بالاترین سطح و بین ماه های آگوست و سپتامبر در پایین ترین سطح قرار دارد. یکی از زیباترین مکان ها برای لذت بردن از رودخانه جیحان، شهر باستانی میسیس می باشد. شهر باستانی میسیس در ساحل رودخانه جیحان واقع شده است. تاریخچه این سکونتگاه باستانی که امروز یاکاپینار نامیده میشود، به سه هزار سال قبل تا دوران هیتی ها باز میگردد، یعنی درست زمانیکه شهر در مسیر اصلی نظامیان و تجار قرار داشت. پل میسیس با ۹ طاق بر روی رودخانه جیحان قرار دارد که در قرن چهارم میلادی در دوران رومیان ساخته شده و موزاییک های کشف شده در نتیجه کاوشگری های محلی در موزه موزاییک به نمایش گذاشته شده است.
رودخانه عاصی (به زبان باستان: اورونتس)
رودخانه عاصی، ۵۷۱ کیلومتر طول دارد که از غرب آسیا (لبنان) شروع شده و قبل از اینکه در نزدیکی سامان داغی ترکیه به مدیترانه بریزد از سمت سوریه به سمت شمال جریان پیدا می کند. عاصی، اصلی ترین رودخانه منطقه باستانی لونت است که درآن منطقه جنگ های بزرگ انجام شده است. از مهمترین شهرهای این رودخانه می توان به حمص ، حمات، جسرالشغور و آنتاکیه اشاره کرد (آنتاکیه باستان که با نام "آنتاکیه آسیا" نیز شناخته می شود). آنتاکیه در حاشیه رودخانه عاصی در دشت حاصلخیزی واقع شده است که با کوههای باشکوه احاطه شده است.
علیرغم اینکه بقایایی از اسکان در دوره فراپارینه سنگی از منطقه چولیک سامان داغ وجود دارد، یک شهر بندری مهم میباشد که در سال ۳۱۰ قبل از میلاد مسیح توسط سلوکیان تحت عنوان سلوکیا پیریا تاسیس شده است. در دوران باستان ، این بندر پایتخت آنتاکیه بود (اولین سفر پائول مقدس به طرسوس از اینجا آغاز شد). در اینجا ، ویرانه های یک معبد دوری دیده می شود. در دوره رومیان، این قصبه یک پایگاه دریایی بود. بندر باستانی در خروجی رودخانه عاصی قرار داشت و همیشه در معرض تهدید مداوم پر شدن از آبرفتهای جاری از روی کوهها قرار داشت. برای جلوگیری از این امر ، تونل تیتوس (تونلی سر پوشیده به طول ۱۳۳۰ متر) توسط امپراتور روم وسپاسیان در قرن اول میلادی ساخته شد. در کنار تونل ، دوازده مقبره صخره ای وجود دارد که از صخره های آن از سنگ آهک تراشیده شده اند و بزرگترین و مشهورترین آنها غار بشیکلی است که مربوط به دوره روم است.